2. Chăm
sóc người bệnh Tâm thần phân liệt như thế nào?
Cần giúp người bệnh phục
hồi chức năng tâm lý xã hội, chức năng nghề nghiệp.
* Đối với người bệnh:
- Phải uống thuốc đều
đặn và thực hiện theo lời khuyên của bác sĩ;
- Tránh thức khuya, tránh
mọi lo lắng, căng thẳng hoặc suy nghĩ bi quan về bệnh;
- Không sử dụng các
chất kích thích như: rượu, bia, trà, cà phê, thuốc lá;
- Làm việc phù hợp với
tình trạng sức khỏe.
* Đối với gia đình:
- Tạo không khí thoải mái cho người bệnh, tránh gây
căng thẳng, to tiếng, tranh luận hoặc cãi nhau với người bệnh;
- Nhắc nhở người bệnh
ăn ngủ điều độ; tự thực hiện vệ sinh cá nhân;
- Cho người bệnh tham
gia công việc gia đình như: dọn dẹp nhà cửa, nấu cơm, dọn vườn….công việc nhẹ
nhàng phù hợp với tình trạng sức khỏe người bệnh;
- Cất giữ cẩn thận các
vật như: dao, kéo, lưỡi lam và các vật sắc nhọn khác phòng trường hợp người
bệnh bị bệnh trở lại bất ngờ gây nguy hiểm cho bản thân và những người xung
quanh;
- Trường hợp người bệnh
ổn định tốt có thể tham gia các công việc trước đây đã làm hoặc giảm bớt một
phần khối lượng công việc;
- Tránh điều trị bằng
các phương pháp như thầy bà, cúng bái, các cây thuốc nam không rõ công dụng.
* Quản lý thuốc của người bệnh:
Thuốc là biện pháp có hiệu lực nhất trong điều trị các
trạng thái loạn thần cấp, chống lại xu hướng mạn tính và tái phát của bệnh. Người
nhà cần:
- Quản lý thuốc chặt
chẽ, không để người bệnh tự lấy thuốc uống đề phòng người bệnh uống quá liều
hoặc tự sát.
- Giữ thuốc và cho người
bệnh uống đúng theo toa bác sĩ; không tự ý ngưng thuốc.
- Khi cho người bệnh uống
thuốc, cần kiểm tra xem người bệnh có giấu thuốc không?
- Khi người bệnh có các
tác dụng phụ của thuốc (cứng hàm, chảy nước dãi, khó nuốt, run tay chân, trợn
mắt, vẹo cổ,...) đưa người bệnh đến bệnh viện để bác sĩ khám lại.
- Đưa người bệnh tái
khám đúng hẹn để bác sĩ điều chỉnh lại thuốc và có hướng điều trị thích hợp.
* Tái
phát bệnh:
tái phát là đặc điểm của bệnh Tâm thần phân liệt.
- Các yếu tố dễ dẫn đến tái phát bệnh:
+ Uống thuốc không đúng
theo toa và hướng dẫn của bác sĩ;
+ Môi trường không dung
nạp: hắt hủi, ngược đãi, bỏ rơi,…
+ Khó khăn không có chỗ
nương thân.
- Các sang chấn tâm lý làm cho người bệnh Tâm
thần phân liệt dễ tái phát gồm:
+ Thái độ giễu cợt,
trêu ghẹo; hành vi ngược đãi, hành hạ.
+ Phân biệt đối xử
trong giao tiếp xã hội, trong phân công việc làm.
+ Ly thân, ly hôn.
+ Yêu cầu, đề nghị hợp
lý của người bệnh không được đáp ứng.
+ Các mất mát về tình
cảm, danh dự, cái chết của người thân.
- Các biểu hiện bệnh tái phát bệnh:
+ Người bệnh thấy căng
thẳng ngày một tăng.
+ Thấy lo lắng viển
vông không thể thư giãn.
+ Rối loạn giấc ngủ
(mất ngủ, rối loạn nhịp thức ngủ…).
+ Mệt mỏi
+ Dễ kích thích, cáu
gắt.
+ Hoảng sợ không lý do.
+ Thu mình, từ chối
giao tiếp, từ chối ăn uống.
+ Thờ ơ với mọi người
và với bản thân, không tự chăm sóc bản thân.
=> Khi người bệnh tái phát bệnh cần đưa
người bệnh đến Bệnh viện chuyên khoa tâm thần để bác sĩ khám, điều chỉnh thuốc hoặc
có hướng điều trị thích hợp./.
“Tất Cả Vì Sức Khỏe Người Bệnh Tâm Thần”
Phòng Điều dưỡng
Bệnh viện Tâm thần Đồng Tháp.